Poznać swojego zwierzaka – „Wysoka Wrażliwość”

Nasi podopieczni są jedyni w swoim rodzaju. Niezwykle ważnym jest, aby swoje działania dostosowywać do indywidualnych potrzeb.

Uzależniać je od cech osobowości (np. wysoka wrażliwość), które są różne dla każdej istoty żywej.

różnice psychologiczne pomiędzy gatunkami

Każdy gatunek mierzy się ze swoimi specyficznymi wyzwaniami, dlatego trudno dokonywać porównań w zakresie zdolności poznawczych.

„Choć z filozoficznego i praktycznego punktu widzenia porównywanie zdolności psychicznych różnych gatunków może być trudne, jest ono na tyle ważne, że niewątpliwie warto podjąć taką próbę.” (Wynne, Udel, Tajemnice umysłów zwierząt)

Przykładowe sposoby porównywania zdolności psychicznych różnych gatunków:
– rozmiar mózgu – nie upoważnia do porównywania inteligencji i zdolności psychicznych;
– zdolność uczenia się – nie wiemy czy badane gatunki posiadają podobne zdolności percepcyjne, bądź motywację do wykonywania zadań;
– osobowość człowieka a osobowość zwierząt – bez wiedzy na temat funkcji zachowania typowego  dla danego gatunku porównywanie jego form i zamiarów z działaniami ludzi może prowadzić w stronę antropomorfizacji.

„(…) uwarunkowania genetyczne danego osobnika są nierozerwalnie związane z rozwojem i doświadczeniem życiowym, a wszystko jest zabarwione przez niepowtarzalny świat percepcji danego gatunku (lub nawet jednostki).” ( Wynne, Udel, Tajemnice umysłów zwierząt)

różne osobowości wśród zwierząt

„ (…) Jedne szczury mają agresywny, proaktywny styl radzenia sobie ze stresem. (…) Ich przeciwieństwem są zwierzęta reaktywne, reagujące na zagrożenie unikaniem go. (…) Ukazały się nawet wyniki wspaniałego badania na temat osobowości pewnych ryb – samogłowów (niektóre są nieśmiałe, a inne – ekstrawertycznymi lekkoduchami).” (Sapolsky, Dlaczego zebry nie mają wrzodów?)

Na potrzeby moich wykładów o GaSa wyróżniłam cztery typy psów. Jest to mój indywidualny, roboczy podział.

• Mój, bo tak sobie to wymyśliłam.
• Roboczy, bo tworzyłam go na potrzeby warsztatów, w celach szkoleniowych, w kontekście masażu.

ALE zawsze, jak zaczynam (i kończę) tę część prezentacji zwracam uwagę, że nasz podopieczny może być „miksem”, może też nie „łapać się” do żadnego „worka”. O moich rozterkach nad psychotestami, z których wynikało, że jestem „nikim” albo „każdym po trochu”, pisałam we wpisie o WWO (Wysoko Wrażliwa Osoba).

„Osobowość u zwierząt (…) indywidualny sposób reagowania osobnika danego gatunku, która to reakcja różni się od reakcji u innych osobników.” (Kaleta, Osobowość zwierząt: krótki przegląd współczesnych badań, żródło: vetpol)

Wysoka Wrażliwość

Bazując na wynikach testu jestem Wysoko Wrażliwą Osobą (nie jest to nazwa medyczna, to cecha wielokrotnie zbadana). Ostatnio zaczęłam się zastanawiać czy zwierzęta również mogą być WW/HS?

„Osoby wysoko wrażliwe stanowią około 20 procent populacji. (…) Co więcej, jest obserwowana u ponad 100 gatunków zwierząt.” (Aron, w ramach wywiadu dla charaktery)

Cechy charakterystyczne dla WWO:

• głębokie przetwarzanie informacji – skupienie nad tym, co nas zajmuje;
• reaktywność emocjonalna i empatia – pewne informacje przetwarzane są głębiej;
• wrażliwość na subtelne bodźce;
• łatwość ulegania przestymulowaniu – co wynika z powyższych;

Patrząc na tę listę mogłabym stwierdzić, że Gandzia (imię psa) jest WWP (Wysoko Wrażliwy Pies, albo HSD – highly sensitive drug „tfu” dog 😀 ), bo:

• jak Ona się na czymś skupi, to robi to całą sobą;
• to jak „przetwarza”, to jest kosmos! Ona wie wszystko, zanim ja się ogarnę, że jestem już na granicy, Ona już to wie;
• nic nie umknie Jej uwadze;
• potrafi „wybuchać” w „dziwnych momentach” – które tak naprawdę nie są dziwne (jeżeli miała dużo wrażeń danego dnia, to sytuacje, które normalnie mamy już „przepracowane” stają się „zapalnikiem”).

czy są na to badania?

Nie tylko ja się nad tym zastanawiałam. Nie tylko ja zakwalifikowałam swojego czworonoga do wysoko wrażliwych (nie przyklejając łatki na „superglu”, raczej w formie rozwijania swojej wiedzy o Niej).

Znalazłam przegląd literatury na temat SPS (sensory processing sensitivity) nie tylko w kontekście ludzi, ale też innych gatunków: „Sensory Processing Sensitivity: A Review in the Light of the Evolution of Biological Responsivity”.

W 2017 roku ukazał się artykuł: „Development of the „Highly Sensitive Dog” questionnaire to evaluate the personality dimension „Sensory Processing Sensitivity” in dogs”. Autorzy postanowili (na większą niż ja skalę 😉 ) zweryfikować występowanie HSD. Stworzyli kwestionariusz dla opiekunów psów – wzorując się na testach pomagających w kwalifikacji ludzi, jako HSP/WWO.

czy są wśród czytelników opiekunowie wysoko wrażliwych zwierząt?

Warto zaznaczyć, że są cechy, które łączą przedstawicieli Wysoko Wrażliwych Istot, ale… nie wszyscy są tacy sami i wykazują swoją wrażliwość w tych samych obszarach. Każdy z nas jest inny, wyjątkowy. Klasyfikacje mogą pomóc nam dowiedzieć się czegoś o naszym podopiecznym, ale… nie wrzucajmy go do żadnego worka. Miejmy świadomość, że jest taki worek i są w nim cechy, które w obecnym momencie życia obserwujemy u naszego zwierzaka, ale… nie przywiązujmy się za bardzo. Warto zgłębiać swoją wiedzę o wyjątkowości swoich podopiecznych! Wykorzystywać ją, aby zadbać o naszych podopiecznych.